Cập nhật lần cuối vào 12/04/2024 bởi KTS. Nguyễn Quốc Tuấn

Cách chống nồm cho nền nhà

Việt Nam là đất nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, khí hậu có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống sinh hoạt cũng như lao động sản xuất. Trong có hiện tượng nồm ẩm cho nền nhà thường gặp tại hầu khắp các gia đình, gây ra không ít những khó chịu cho con người. Điều này đã và đang là sự nhức nhối cho không chỉ những người làm trong nghề xây dựng, mà còn cho rất nhiều người khác. Khi thiết kế kiến trúc nhà cho khách hàng chúng tôi thường được khách hàng hỏi là “làm thế nào để cho nhà không bị nồm”. Điều này chứng tỏ nồm là một vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Đa số các công trình nhà ở thường bị nồm vào thời điểm có mưa phùn, lượng độ ẩm trong không khí cao dẫn đến việc nước thường ngưng tụ trên mặt sàn nhà gây ra nhiều bất lợi cho việc sinh hoạt của các gia đình. Vậy trời nồm nên làm gì chúng tôi xin đưa ra một vài giải pháp để các bạn tham khảo.

Cách người Pháp chống nồm khi xây biệt thự tại HN

Những căn biệt thự tại Hà Nội mà trước kia được xây dựng dưới thời kỳ Pháp thuộc. Tất cả nhà người Pháp xây trước đây vừa kiên cố lại vừa có khả năng chống nóng về mùa hè mà lại ấm về mùa đông do tường dày, hệ thống từ cửa đến trần, nền đều hợp lý. Đặc biệt, nền nhà các biệt thự này khá cao và không bao giờ bị ẩm ướt trong mùa nồm.

Những ngày ở các tỉnh phía Bắc, đặc biệt ở Hà Nội, nhiều ngày nồm, độ ẩm không khí cao đến mức bão hòa, nền nhà ẩm ướt rất khó chịu.

Khỏi phải nói nhà cửa luôn ẩm ướt tệ hại thậm chí là nguy hiểm như thế nào. Người già trẻ em đi lại có thể trượt ngã, mọi thứ trong nhà đều đượm mùi ẩm mốc. Dụng cụ thiết bị điện tử rất dễ chập mạch hoặc nhanh hỏng.

Khi hạ nền các nhà được xây từ thời Pháp thuộc thường những ngôi nhà đẹp tại Hà Nội , trước đây thì nhận thấy nền nhà được thiết kế và xây dựng gồm các lớp như bằng cát vàng (khoảng 45cm) và xỉ than (khoảng 25cm).

Vì vậy kết quả thật mỹ mãn trong những ngày nồm vừa qua nền nhà vẫn khô ráo trong khi nhà hàng xóm ngay bên cạnh mới xây cùng chung tường thì lại rất ướt. Ngay cả bức tường chung ở phía nhà cũ thì khô còn phía bên nhà hàng xóm chảy sũng nước. Không những tầng 1 mà cả tầng 2 cũng khô ráo. Nhiều người đến chơi rất ngạc nhiên khi thấy nền nhà trong những ngày nồm vẫn khô ráo như vậy.

Không những thiết kế nhà đẹp dùng cho cá nhân mà ngay cả công sở nơi mới xây khang trang được 5-6 năm nay với mức đầu tư loại cao nhất, nhưng trong những ngày trời nồm cũng rất ẩm ướt.

Điều ngạc nhiên là từ hàng trăm năm trước đây người Pháp đã biết và xây những căn nhà rất phù hợp với khí hậu nhiệt đới, đặc biệt những căn nhà như vậy có khả năng chống ẩm ướt rất tốt nhưng không hiểu sao hiện nay không mấy ai quan tâm đến việc này.

Để chống lại ẩm ướt, có thể có nhiều giải pháp khác nhưng có thể áp dụng giải pháp khá đơn giản mà ai cũng có thể làm được là thiết kế nền nhà bằng vật liệu truyền nhiệt tốt chứ không phải vật liệu cách nhiệt tốt .

Vì hiện tượng ẩm ướt nền nhà là do chênh lệch nhiệt độ (gradient nhiệt cao) giữa nền dưới và bề mặt trên nền làm hơi ẩm trong không khí ngưng tụ lại trên bề mặt nền nhà gây ẩm ướt.

Nôm na như khi ta để một cốc kem hoặc cốc nước lạnh ở trên bàn sau vài phút sẽ thấy mặt ngoài cốc ngưng tụ thành nước, chứ không phải do nước từ trong cốc ngấm ra hoặc từ sàn nhà ngấm lên như nhiều người lầm tưởng.

Chi tiết bí quyết người Pháp xây nhà chống nồm 

Về xỉ than: là loại xỉ cục, kích thước 1-2 cm được đặt mua từ các cửa hàng, đại lý cung cấp vật liệu ở Hà Nội. Được biệt loại xỉ này hiện cũng do các cơ sở dệt nhuộm, tơ tằm ở ngoại thành Hà Nội bán. Loại xỉ này trước đây thậm chí phải mất tiền thuê chở đi đổ nhưng nay nhiều người có nhu cầu mua, chủ yếu để chống nóng trần nhà nên bán khá chạy.

Còn quy trình xử lý cụ thể như sau: Đào sâu nền nhà 50-75cm (tùy khả năng đầu tư), san bằng nền đất, đổ cát vàng dày 35-45cm, san bằng, sau đó đổ xỉ than 25-30 cm san bằng đều.

Dùng dầm diện dầm đều nền, bổ sung thêm cát vàng vào lớp xỉ than này và tưới đều nước vào nền cho thật sũng ta sẽ tạo được lớp nền phân 2 lớp cát vàng ở dưới, xỉ than ở trên chắc chắn.

Trước khi lát gạch nền trộn đều xi măng cát vàng khô (tỷ lệ như vữa xây) và trải đều 1 lớp cát vàng xi măng (dày khoảng 2 cm) lên nền xỉ than sau đó tráng một lớp vữa xi măng cát ướt (tỷ lệ xi măng: cát đen đã rửa sạch là 2:1) và chỉ việc dán gạch lát nền trên cùng.

Bộ Xây dựng cũng đã ban hành quy chuẩn xây nền nhà chống nồm (TCXD 230-1998- Nền nhà chống nồm), ban hành ngày 20 tháng 5 năm 2003.  Rất tiếc không hiểu sao rất ít người biết và vận dụng theo quy chuẩn này. Đây là quy chuẩn được được nghiên cứu và trình bày khá chi tiết từ cơ sở khoa học đến các nguyên tắc vận dụng trong thiết kế và thi công nhà chống nồm.

Tuy nhiên, có lẽ quy chuẩn này được trình bày tương đối dài (với 85 trang, bao gồm phụ lục bản vẽ kèm theo), lại không được công bố trên các phương tiên thông tin đại chúng nên ít người biết để vận dụng.

So với Quy chuẩn chống nồm trên thì kinh nghiệm mô tả về người Pháp xây nhà chống nồm chỉ là một giải pháp đơn giản, dễ áp dụng cho mọi gia đình xây dựng nhà ở nhưng không có khả năng đầu tư cao.

Nhằm đáp ứng sự quan tâm của nhiều người đang làm nhà xin được trích dẫn những nội dung chính của quy chuẩn này như sau:

Các nguyên tắc chống ngưng đọng nước trên bề mặt nền nhà, thiết bị :

a/ Hạ thấp nhiệt độ không khí trong nhà (tương đương với việc hạ thấp nhiệt độ điểm sương (ts) xuống thấp hơn nhiệt độ bề mặt kết cấu).

b/ Giảm độ ẩm không khí trong nhà;

c/ Nâng nhiệt độ bề mặt kết cấu cao hơn nhiệt độ điểm sương.

Chú thích: Có thể dùng một trong ba giải pháp hoặc phối hợp cả ba giải pháp trên.

Nguyên tắc thiết kế sàn chống ngưng đọng nước (chống nồm) :

a/ Phương pháp tính toán thiết kế theo TCXD 230-1998- nền nhà chống nồm- Tiêu chuẩn thiết kế và thi công.

b/ Một số chỉ tiêu thiết kế nền nhà chống nồm :

+ Chọn cấu tạo sàn với lớp bề mặt có quán tính nhiệt (D), hệ số ổn định nhiệt (γ) và hệ số dẫn nhiệt tương đương nhỏ nhất nhằm làm nhiệt độ bề mặt thay đổi nhanh theo nhiệt độ môi trường.

+ Các loại vật liệu phù hợp cho nền nhà chống nồm là các vật liệu ốp lát mỏng như: gạch men sứ, gỗ hoặc tấm lát bằng nhựa composit, vật liệu cách nhiệt nhẹ như polystirol, polyurethane, gốm bọt.

Các giải pháp cấu tạo nền nhà chống nồm thích hợp :

Cần lựa chọn giải pháp cấu tạo nền nhà thích hợp để mặt sàn ngăn cách ảnh hưởng của nhiệt độ, độ ẩm, quán tính nhiệt của khối đất nền. Cần dùng vật liệu có quán tính nhiệt lớn để hạn chế đọng nước trên mặt sàn nhà. Cần lựa chọn cấu tạo các lớp như sau :

Lớp 1 : Lớp cơ học cao – là lớp có yêu cầu thẩm mỹ, chống mài mòn, độ bền cơ học cao, quán tính nhiệt lớn – nên dùng vật liệu có độ dày càng nhỏ càng tốt.

Các vật liệu lát phù hợp là : gạch gốm nung có chiều dày ≤ 10mm; gạch men δ ≤ 7mm; vật liệu tấm nhựa composit δ ≤ 5mm; gỗ packet hoặc ván sàn δ ≤ 15mm. Kết hợp trải các loại thảm len, thảm đay, thảm cói (cần sấy khô vào những thời điểm có độ ẩm cao); lót.

Lớp 2 : Lớp vữa lót liên kết có δ ≤ 10 – 20mm; lớp này càng mỏng càng tốt. Hiện nay nếu điều kiện cho phép, nên dùng keo liên kết để bỏ lớp vữa lót liên kết.

Lớp 3 : Là lớp cách nhiệt cơ bản, có quán tính nhiệt nhỏ; cần chọn vật liệu vừa chịu được tải trọng vừa có nhiệt trở lớn.

Lớp 4: Lớp chống thấm để bảo vệ lớp cách nhiệt khỏi ẩm do mao dẫn từ nền đất lên. Có thể dùng: giấy bitum, màng polyetilen, sơn bitum cao su có cốt vải thô hoặc vải màn.

Lớp 5: lớp bê tông chịu lực hoặc bê tông gạch vỡ)

Lớp 6: Đất nền đầm chặt (hoặc cát đen).

công ty cổ phần XD & TM Kiến Tạo Việt

Kiến trúc Kiến Tạo Việt